Bình ắc quy được sử dụng trong các ứng dụng cuộc sống rất nhiều và được xem như nguồn lưu trữ điện năng trong rất nhiều các lĩnh vực, kể ra như trong ô tô, xe máy, xe đạp điện, máy phát điện, bộ lưu điện, viễn thông….tương ứng với từng ứng dụng thì có các loại ắc quy đặc trưng riêng như ắc quy nước, ắc quy khô kín khí, ắc quy gel…
Vậy làm sao để kiểm tra bình ắc quy sống hay chết, kiểm tra bình ắc quy khô, ắc quy nước như thế nào….thì bài viết này sẽ đưa ra chi tiết các cách nhận biết đơn giản và chuyên sâu để mọi người có thể làm được.
A. ẮC QUY DÀNH CHO Ô TÔ, XE MÁY, XE ĐẠP ĐIỆN
Đây là loại acquy (battery) thường thấy nhất trong cuộc sống, và trong bất kỳ chiếc xe hơi, xe máy, xe đạp điện nào cũng đều có ắc quy này bên trong. Vai trò của chúng như sau:
- Cung cấp nguồn năng lượng dự trữ để vận hành xe , khởi động các thiết bị phụ trợ khác trong xe như điều hoà, đèn chiếu sáng, đài radio,…
- Khi các thiết bị trên xe hơi sử dụng điện năng từ máy phát sản sinh ra, ắc quy sẽ tiếp tục nạp điện và chuyển hóa thành năng lượng tích trữ phục vụ cho việc khởi động về sau.
Thông thường có 2 loại ắc quy dùng trong ứng dụng này: Acquy nước và acquy khô. Một số thương hiệu thường thấy như GS, Đồng Nai, Rocket, Atlas, Vartar…
Vậy cách kiểm tra bình acquy trong thường hợp này như thế nào:
1. Điều đầu tiên là xem bình có hoạt động thực tế được hay không, tức là có đề xe nổ được không, hay đề bị yếu lúc được lúc không và cảm giác như bình đã yếu rồi, với xe đạp điện thì xem xe chạy được khoảng cách còn xe như lúc mới mua không, xe máy sáng ra có đề nổ được không….Đây được xem là cách kiểm tra bình ắc quy xe máy, đạp điện, ô tô hiệu quả nhất
2. Xem trên các thông báo của xe, với ô tôt thì có cảnh báo về tình trạng bình ắc quy trên màn hình
3. Xem thử thời gian thay bình acquy được trên 2 năm chưa, đa phần các ắc quy dành cho xe nói chung có tuổi thọ tầm 2 – 3 năm là phải thay bình. Do đó, nếu xe của bạn có ắc quy nằm trong thời gian này thì hết sức lưu ý.
4. Xem thực tế bình ắc quy có bị phù nề, oxy hóa cực bình, nứt…
5. Với các quy nước thì xem lượng axit trong bình có đầy hay cạn, châm vào nếu còn dưới mực khuyến cáo
6. Dùng dụng cụ đo để đánh giá chuyên sâu, kết hợp dùng đồng hồ VOM và đồng hồ xả dòng điện (cái này thường dành cho các nơi thay thế, sản xuất ắc quy…)
- Thông thường bình ắc quy dạng này có dung lượng 12V, do đó khi dùng đồng hồ VOM chúng ta đo ở 2 cực bình ắc quy. Nếu điện áp cho ra từ 12V trở lên thì có 50% xác xuất bình ắc quy còn sài được, 50% còn lại là phải kiểm tra thêm về dòng xả, hoặc đo nội trở. Nếu điện áp dưới 12V có thể bình mới bị xả cạn hoặc có thể bình đã hỏng, trường hợp này nên sạc bình lại rồi làm tương tự cách trên.
- Với bình từ 12V trở lên thì chúng ta có thể kiểm tra thêm nội trở của bình bằng các đồng hồ đo nội trở, giá trị nội trở của từng bình sẽ có trong datasheet sản phẩm, đơn vị thường mà mili Ohm. Hoặc có thể dùng đồng hồ xả dòng để kiểm tra trực tiếp.
B. ẮC QUY DÀNH CHO BỘ LƯU ĐIỆN UPS, MÁY PHÁT ĐIỆN, INVERTER, VIỄN THÔNG…
Với các ắc quy loại này thường là khô kín khí và không cần bảo dưỡng, sài lúc nào hư thì quăng và mua cái mới về sài. Không cần châm nước hay bảo dưỡng gì cả
Công dụng của loại này dùng làm nguồn năng lượng dự trữ để cấp các thiết bị máy móc hoạt động, tránh khả năng gián đoạn khi điện lưới có vấn đề
Vậy cách kiểm ta bình ắc quy khô trong thường hợp này như thế nào
1. Cũng tương tự như cách kiểm tra với các loại xe, acquy dùng cho loại thiết bị nào mà không bật mở lên được thì khả năng bị hư khá cao. Tất nhiên cũng có trường hợp bo mạch UPS này kia có vấn đề và gây nên
2. Loại này không cần châm nước bình, sài lúc nào hư thì thôi nên không cần kiểm tra axit bên trong
3. Tuổi thọ bình ắc quy loại này tùy vào dung lượng, thường dung lượng lớn sẽ có tuổi thọ cao hơn. Với ắc quy có dung lượng <30Ah thì tuổi thọ thường 3 – 5 năm. Với loại dung lượng lớn hơn có tuổi thọ từ 5 – 7 năm. Xem ắc quy mình dung lượng bao nhiêu và xem đã sử dụng bao lâu để đối chiếu
NGUYÊN NHÂN LÀM CHO BÌNH ẮC QUY HƯ HỎNG
– Nổ bình,phù bình: dẫn đến nổ bình ắc quy chính là do chạm chập, hoặc do tiếp xúc kém với thiết bị; do lỗ thông hơi trên nút bị bịt kín khi nạp hoặc do tia lửa điện
– Cạn điện áp: Tức là mức điện áp nằm dưới điện áp tối thiểu cho phép, thông thường là dưới 10V. Hay xảy ra tình trạng này là do bình ắc quy xả điện lâu ngày mà không được nạp lại,hoặc xe để lâu mà không đi do ắc quy có tính tự xả nên cho dù không sài thì điện áp nó cũng từ từ mất đi. Hiện tượng này gọi là Sulfat hóa
– Cạn dịch axit: Thường bị trong các bình nước, cần tiếp axit thường xuyên
– Nạp xả không đúng: Với từng bình ăc quy phải có bộ nạp sạc điện thích hợp, phải đúng điện áp và dòng điện nạp, không quá cao cũng không quá thấp. Thường thì điện áp nạp từ 13.3 – 14V tùy từng loại, điện áp nạp thường 0.1 – 0.15 dung lượng bình.
– Ngược cực: Do đấu nối sai trong quá trình thay thế, lắp đặt…lỗi này rất nguy hiểm
– Đoản mạch, chập mạch: Cũng do đấu nối vô tình để 2 cực chạm vào nhau, hoặc bên trong các cell bình ắc quy bị chập lại
Hiện nay UPS Toàn Tâm đang phân phối các dòng ắc quy dành cho Bộ lưu điện UPS, Inverter, viễn thông, dành cho xe hơi, xe đạp điện….Quý khách có nhu cầu xin liên hệ 0906 394 871
